Enige tijd geleden was ik aanwezig bij een gesprek tussen een aantal ondernemers die op de een of andere manier betrokken zijn in de communicatiesector. Toen de gespreksleider vroeg of internet de manier van zaken doen voor hen in de toekomst zal gaan veranderen, was de reactie over het algemeen op z’n zacht gezegd nogal opmerkelijk: nee, niet echt. “Mensen willen altijd uiteindelijk gewoon op een normale manier zaken doen”, en “wie wil er nu de hele tijd achter een computer zitten?”.
Nou, dat ik kan ik je wel vertellen. Jonge mensen groeien op een heel andere manier op als de meesten van ons dat deden. Het is opmerkelijk hoe weinig problemen zij hebben met het delen van privacygevoelige informatie via internet. Terwijl ik nu nog steeds volwassenen tegenkom die bij gerenommeerde bedrijven op het internet niet met een credit card een bestelling durven plaatsen. Mensen die het online boeken van een hotelkamer of ticket nog als het toppunt van digitale durf zien. Maar voor de jeugd is internet een verlengstuk van hun leven geworden. Ik heb een paar dagen met een 16-jarige uit Engeland doorgebracht, en hij liep met z’n iPod en de Albert Heijn app (ga ik niet uitleggen) hier door de winkel van de grootgrutter en vertelde mij waar ik sommige dingen kon vinden. En terwijl ik stond te staren naar de uitleg van de kaartjesautomaat van de NS, had hij er al twee kaartjes uit gekregen, maar dat terzijde. Ik bedoel maar.
Het gaat namelijk niet alleen om consumentenbestedingen. Diezelfde jongeren zullen over tien of vijftien jaar niet alleen grotere bestellingen voor zichzelf plaatsen via internet, maar belangrijker: zij zullen ook in hun werk, als hun functie dat met zich meebrengt, veel meer het internet gebruiken als het middel om informatie te verzamelen en orders te plaatsen. Bestaande goede relaties kunnen daardoor onder druk komen te staan. Als een inkoper vertrekt en door een jongere wordt vervangen, zal een ondernemer alles uit de kast moeten trekken om de bestaande relatie in stand te houden. Dat betekent dat er veel meer aandacht aan klantrelaties moet worden geschonken. Ik ken een ondernemer die dit volledig onderkent, maar tegelijk worstelt met zijn eigen medewerkers. Want het vraagt wel om een cultuuromslag, en die maak je niet zomaar.
Een andere optie is natuurlijk om zelf ook met volle overgave de energie op het internet te gaan richten als een middel om zaken te doen. Ik beweer niet dat dit voor elk bedrijf een goede oplossing is, want veel zaken en diensten lenen zich daar natuurlijk niet voor. Maar waar er maar een kleine kans op succes is, moet die met beide handen worden aangepakt.
Dat betekent niet dat je niet zomaar blind op het internet moet gaan vertrouwen. Dat is niet de manier. Wie succesvol wil zijn, moet met goede en liefst nieuwe ideeën komen. Daarin ligt de uitdaging: online zakendoen in het verlengde van je bestaande bedrijf, maar daar een nieuwe toegevoegde waarde aan bieden. Ik zou ondernemers willen adviseren om eens goed te gaan praten, niet alleen met marketingdeskundigen, maar gewoon met de jongere werknemers, met je kinderen en hun vrienden. Kijk wat er leeft, wat zij verwachten van een bedrijf en hoe je daar straks een antwoord op kunt formuleren.
Nederland heeft lange tijd de naam gehad dat het een land was van inventieve en ondernemende no nonsens zakenmensen. Ik denk dat we wel wat digitale vitaminen kunnen gebruiken om dat imago nieuw leven in te blazen. Anders kunnen straks veel bedrijven het licht uitdoen, omdat bestellingen overal kunnen worden geplaatst.